Save the Wild Protect the Sea 2019 จันทบุรี
เรื่อง : -เดอะ กุ่ย-
กว่าสิบปีที่กลุ่ม Bike Finder ได้จัดกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในสถานที่ต่างๆ ซึ่งผมได้เข้าร่วมไปทั้งสิ้นสี่ครั้ง โดยครั้งแรกที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ปั่นจักรยานชมธรรมชาติจากด่านปราจีนฯ ไปด่านปากช่อง และปั่นกลับทางเดิม ครั้งที่สองไปที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ได้ปั่นจักรยานท่องเที่ยวในเส้นทางธรรมชาติและได้สร้างแหล่งอาหารให้สัตว์ป่าหรือเรียกว่าทำโป่ง เมื่อปีที่แล้วไปปั่นจักรยานที่ป่าสิริเจริญวรรษ พัทยา จ. ชลบุรี ร่วมกิจกรรมเก็บขยะ ณ เกาะล้าน กิจกรรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในปีนี้ เราไปกันที่จังหวัดจันทบุรี ณ อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น ออกเดินทางจาก กทม. ใช้เวลาประมาณสี่ชั่วโมงถึง ต.ขุนซ่อง อ.แก่งหางแมว จ.จันทบุรี น้ำตกเขาสิบห้าชั้น หรือน้ำตกคลองไทร ห่างจากตัวเมืองจันทบุรีประมาณสองชั่วโมงเมื่อโดยสารทางรถยนต์
เมื่อเดินทางถึงที่หมาย หมอล็อต นายสัตวแพทย์ ภัทรพล มณีอ่อน หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า กรมอุทยานฯ ได้รอต้อนรับคณะสื่อฯ และจิตอาสาที่มาเข้าร่วมกิจกรรมการทำโป่งให้สัตว์ป่า การสร้างคูกันช้าง และรั้วรังผึ้ง โดยได้แบ่งกลุ่มแยกกันไปทำกิจกรรม ผมและทีมงานได้ปั่นจักรยานไปสำรวจน้ำตกเขาสิบห้าชั้น ใช้เวลาเดินไปกลับประมาณหนึ่งชั่วโมง ขึ้นไปได้เพียงชั้นที่สี่ ซึ่งยังไม่ได้เห็นอะไรมาก สอบถามเจ้าหน้าที่จึงได้ข้อมูลว่า ต้องขึ้นเลยชั้นที่สิบไปจึงจะเห็นน้ำตกอย่างชัดเจน เส้นทางเดินน้ำตกผมชอบมาก ร่มรื่นเหมือนครั้งที่เคยได้วิ่งเทรลในหลายพื้นที่ สดชื่นดีต่อสุขภาพและดีต่อใจ
หลังจากใช้เวลาที่น้ำตกกว่าหนึ่งชั่วโมง จึงรวมตัวกันปั่นจักรยานไปชมรั้วรังผึ้งกั้นช้างที่ทางจิตอาสาได้นำมามอบให้ชาวบ้าน บ้านหลังนี้เป็นป้อมปราการหลังแรกที่ช้างป่าจะพบก่อนที่จะเข้ามายังพื้นที่ชุมชน ต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า ช้างป่ากับช้างเลี้ยงนั้น อุปนิสัยใจคอแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ช้างป่าไม่ได้เป็นมิตรเหมือนช้างที่เราเห็นอยู่ตามสวนสัตว์หรือที่เราไปชมการแสดงเมื่อตอนเด็กๆ หมาป่าก็เช่นกัน ไม่ได้ใจดีเหมือนสุนัขที่เราเลี้ยง ฉะนั้น การมาของช้างป่าในบางครั้ง สามารถก่อให้เกิดการสูญเสียทั้งทางชีวิตและทรัพย์สินย์ต่อชาวบ้าน ทำลายพื้นที่เกษตร บ้าน หรือรถ แต่อย่าลืมว่า พื้นที่ป่าไม้คือบ้านของสัตว์ การอยู่ร่วมกันอย่างได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่ายเป็นเรื่องที่จำเป็นที่สุด
รั้วรังผึ้งกั้นช้างเป็นวิธีที่ได้ผลดีกับผู้ที่นำมาประยุคต์ นอกจากจะป้องกันไม่ใช้ช้างผ่านด่านมาสู่พื้นที่ชุมชนแล้วนั้น เจ้าของบ้านสามารถสร้างรายได้จากการขายน้ำผึ้งได้อีกด้วย ถ้าถามว่า ผึ้งตัวน้อยจะทำอันตรายช้างได้แค่ไหน แน่นอนว่า ไม่ใช่ถึงชีวิต ผิวหนังของช้างนั้นหนามาก ไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากการที่ผึ้งต่อย แต่โสตสัมผัสของช้างนั้นไวเป็นอย่างมาก สามารถรับรู้ได้ไกลหลายกิโลเมตรโดยสื่อสารผ่านความถี่ที่ต่ำเกินกว่ามนุษย์จะสามารถได้ยิน การที่ช้างเดินเข้ามาชนรั้วรังผึ้งที่ขึงอยู่ทุกๆ ยี่สิบเมตรนั้น ฝูงผึ้งจะบินไปกวนช้างโดยเฉพาะบริเวณใบหูซึ่งสร้างความรำคาญทำให้ช้างเดินหนีไป
สาเหตุที่ทำให้สัตว์ป่าเข้ามาในพื้นที่ชุมชนนั้นมีมากมาย หนึ่งในนั้นคือความต้องการเกลือแร่ให้แก่ร่างกายของสัตว์เอง กฎธรรมชาติเมื่อสัตว์ขาดเกลือแร่จึงมีความจำเป็นต้องเสาะหา เนื่องด้วยอาหารในขยะมีรสเค็ม สัตว์ต่างๆ จึงเข้ามาในพื้นที่ชุมชนเพื่อกินขยะ ซึ่งพบเห็นกันโดยทั่วไปเมื่อเวลาผ่าซากศพของสัตว์เพื่อหาสาเหตุการเสียชีวิตจะพบเจอขยะอยู่จำนวนมาก ฉะนั้น การทำโป่งสร้างแหล่งอาหารให้สัตว์ป่าจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่สามารถป้องกันการบุกรุกจากสัตว์ป่าสู่ชุมชมได้เป็นอย่างดี
การเดินทางมาร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ นอกจากจะได้ร่วมกันอนุรักษ์ป่า สร้างและรักษาแหล่งอาหารให้กับสัตว์ป่านั้น ยังได้ร่วมในกิจกรรมการสร้างบ้านปู ปลา หอย ณ หน่วยสาธิตการเลี้ยงสัตว์น้ำ โครงการพระราชดำริอ่าวคุ้งกระเบน เนื่องด้วยทรัพยากรมีจำนวนจำกัด การทำธนาคารสัตว์น้ำด้วยการดูแลรักษาไข่สัตว์น้ำให้ออกมาเป็นตัวให้มากที่สุดจึงเป็นเรื่องจำเป็น อยากกินให้นานต้องรักษาสมดุลย์ให้นาน อยากเที่ยวธรรมชาติให้นานต้องปลูกจิตใต้สำนึกต่อสิ่งแวดล้อมให้มากเช่นกัน
การปลูกจิตสำนึกต้องบ่มเพาะตั้งแต่วัยเยาว์ ปูพื้นฐานการอนุรักษ์เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันในการรักษาจิตใจตัวเองให้รู้สึกรักธรรมชาติ มีความละลายในการทำสิ่งผิด เสริมสร้างบารมีด้วยหิริโอตตัปปะ ซึ่งทางผู้ปกครองที่เข้าร่วมกิจกรรมได้พาลูกๆ เข้ามาเรียนรู้สิ่งเหล่านี้ด้วยการซึมซับสิ่งดีๆ ไปดำเนินชีวิตให้เป็นประโยชน์ต่อไป เป็นผู้ใหญ่ที่ดีในอนาคต
ทุกกิจกรรมในทริปนี้ เน้นย้ำการให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม พี่บุ๊ค เภสัชกรหญิงภวัญญา มีมั่งคั่ง สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้ให้คำแนะนำการอ่านฉลากโภชนาการ ว่าสินค้าอุปโภคบริโภคใดๆ มี อย. จริงหรือไม่ ตรวจสอบได้จากการสแกนคิวอาร์โค้ด ซึ่งมีประโยชน์ ปลอดภัย สร้างความอุ่นใจได้อย่างดี
ก่อนกลับ กทม. ทางคณะได้แวะเยี่ยมเยียนชุมชนริมน้ำจันทบูร เป็นสถานที่สำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาสัมผัสความเป็นมาของศูนย์การทางการค้าในสมัยรัชกาลที่ห้า บ้านเรือนที่มีเอกลักษณะเฉพาะตนซึ่งมีอายุเป็นร้อยปี ผสมผสานวัฒนธรรมของชาวจีนและญวณซึ่งได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานเมื่อสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เราเริ่มเดินจากบ้านหลวงราชไมตรี หรือ บิดาแห่งยางพารา ภาคตะวันออก ซึ่งเปิดให้พักได้สำหรับผู้ที่ชื่นชอบบรรยากาศคลาสสิคท่ามกลางบ้านที่สร้างด้วยไม้สักทองทั้งหลัง เดินไปชิม ช๊อป ใช้ ตามร้านขนม ร้านขายยา ร้านยา ฯลฯ ชมลวดลายบ้านโบราณที่มีรูปแบบเรือนขนมปังขิง เดินชมวัดที่ผสมผสานวัฒนธรรมทั้งไทย จีน ญวณ ซึ่งมองผ่านๆ นึกว่าศาลเจ้า พระประธานเป็นองค์พระพุทธรูป และพระสวดมนต์เป็นภาษาเวียดนาม เรียกได้ว่าเป็นมหานิกาย ซึ่งวัดในระแวกนี้มีวัดไทย จีน และเวียดนาม รวมทั้งสิ้นแปดแห่ง บ้านเรือนชาวจีนที่อยู่ในระแวกนี้มีเอกลักษณะเฉพาะตัวคือหน้าบ้านเป็นที่อยู่อาศัยและค้าขาย กลางบ้านเป็นสวนและบ่อน้ำ ด้านหลังเป็นครัว น่าเสียดายที่เกิดเหตุเพลิงไหม้ชุมชนบริเวณตลาดกลางเมื่อปี พ.ศ. 2533 ทำให้บ้านเรือนโบราณเสียหายไปกว่าสิบหลัง ซึ่งได้ถูกสร้างใหม่เป็นตึกแถวคั้นกลางบ้านเรือนโบราณ สุดท้ายทริปนี้จบลงที่โบสถ์วัดแม่พระปฏิสนธินิรมล ซึ่งสร้างด้วยการจำลองแบบมาจากวิหารน็อตเตอร์ดาม ประเทศฝรั่งเศส เป็นโบสถ์ที่ได้รับรางวัลอาคารอนุรักษ์ดีเด่นฯ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวอันซีนไทยแลนด์ฯ
การมาทริปนี้ของผมต้องขอขอบคุณการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยที่มอบโอกาสดีๆ ให้ได้ร่วมกิจกรรมและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ จากการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ การเดินทางในแต่ละครั้งจะมีคำถามว่าได้อะไรบ้างจะการไปในสถานที่ต่างๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่ตอบได้ไม่ยากในแต่ละการเดินทางเพราะวัตถุประสงค์ในการไปนั้นชัดเจน แต่ถ้าถามว่าในการเดินทางครั้งนี้ได้ให้อะไรกลับสู่ธรรมชาติไปบ้าง คำตอบนั้นอยู่ในเรื่องราวที่กล่าวมาข้างต้นและเป็นไปได้ว่าอาจจะทำสิ่งที่เป็นประโยชน์คืนธรรมชาติบ้างแล้ว ไม่มากก็น้อย
#SaveTheWildProtectTheSea2019
#RideExplorerKidsRanger
#Drlotter #SurvivalTogether
#Amazingไทยเท่ #สุขทุกวันจันทบุรี
#RideExplorer #ExploreYourLife
#BikeFinder #BikeTravel #LineArt #ThaiFDA
#DNP #กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช
#อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
#จังหวัดจันทบุรี #เดอะกุ่ย
